8η Σεπτεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Φυσικοθεραπείας!

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Φυσικοθεραπείας (World Physiotherapy) έχει ορίσει την 8η Σεπτεμβρίου σαν Παγκόσμια Ημέρα Φυσικοθεραπείας. Φέτος, η 8η Σεπτεμβρίου 2022, το θέμα είναι η ανάδειξη του ρόλου των φυσικοθεραπευτών στην διαχείριση της Οστεοαρθρίτιδας!

Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να επισημάνουμε κάποια σημεία σχετικά με τη νόσο και τους τρόπους πρόληψης και διαχείρισης.

Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα και ποια είναι τα συμπτώματα;

Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι η πιο συχνή μυοσκελετική διαταραχή με 520 εκ. πάσχοντες παγκοσμίως . Η ΟΑ είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε άρθρωση του σώματος, αλλά επηρεάζει κυρίως τα γόνατα (το 60% αφορά το γόνατο), τα ισχία και τα χέρια. Η φλεγμονή προκαλεί εξασθένηση του χόνδρου και παραμορφώσεις των οστών, προκαλώντας μερικές φορές διόγκωση του οστού. Σε μία παγκόσμια μελέτη, βρέθηκε ότι η ΟΑ σε γόνατο και ισχία είναι η 11η υψηλότερη παράμετρος που συνεισφέρει στην αναπηρία. Έχει παρατηρηθεί 48% αύξηση στους ασθενείς με ΟΑ από το 1990 στο 2019!

Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

Πόνος στις αρθρώσεις
Λειτουργικοί περιορισμοί
Μυϊκή αδυναμία
Δυσκαμψία της άρθρωσης
Μειωμένη ποιότητα ζωής

Ενώ η ακριβής αιτία της οστεοαρθρίτιδας παραμένει άγνωστη, αρκετοί παράγοντες κινδύνου δεν μπορούν ποτέ να εντοπιστούν:

Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία προσθέτει υπερβολικό φορτίο στις αρθρώσεις, η οποία μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή των αρθρώσεων.
Ιστορικό τραυματισμού της άρθρωσης, χειρουργικής επέμβασης ή πίεσης στην προσβεβλημένη άρθρωση. Δεν έχει σημασία σε ποια ηλικία εμφανίστηκαν αυτά τα προβλήματα.
Γενετική προδιάθεση: αν και δεν έχει ποτέ αποδειχθεί ότι ένα συγκεκριμένο γονίδιο μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο για την ανάπτυξη της νόσου, η πάθηση εμφανίζεται πιο συχνά σε ορισμένες οικογένειες από ό,τι σε άλλες.
Ηλικία: ο κίνδυνος οστεοαρθρίτιδας αυξάνεται με την ηλικία.-Γυναίκες: η οστεοαρθρίτιδα είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες.

Ποια είναι η καλύτερη θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα;

Ένας ανεκτίμητος παράγοντας στη θεραπεία της ΟΑ είναι φυσικά ο φυσιοθεραπευτής. Ενώ η συμβουλή, η ανακούφιση από τον πόνο και η κινητοποίηση είναι απαραίτητα στοιχεία μιας φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης, η κύρια εστίασή της παραμένει η άσκηση. Επιπλέον, η φυσικοθεραπεία έχει ευεργετικά αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται στην περίοδο προ του χειρουργείου, καθώς φυσικά και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποκατάστασης του ασθενούς μετεγχειρητικά.

Όπως αποδεικνύεται επανειλημμένως από την διεθνή έρευνα, η άσκηση ως θεραπεία παράγει τα καλύτερα αποτελέσματα και επομένως είναι πάντα η κύρια θεραπεία για την ΟΑ. Μια ανασκόπηση από τους Skou et al. [1], για παράδειγμα, δείχνει ότι η θεραπεία άσκησης είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματική με τα φάρμακα για τον πόνο, ενώ αποφεύγονται ενδεχόμενες σοβαρές παρενέργειες από αυτά. Για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων, συνιστάται η θεραπείας άσκησης να πραγματοποιείται ανά δύο εβδομάδες για 12 εβδομάδες.

Μετά από αυτό, η διατήρηση ενός ενεργού τρόπου ζωής είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της προόδου. Μια συστηματική ανασκόπηση από τους Goh et al. [2] επισημαίνει ότι η θεραπεία άσκησης οδηγεί σε στατιστικά σημαντική βελτίωση στον πόνο, τη λειτουργία, τη χρήση και την ποιότητα ζωής μετά από οκτώ εβδομάδες. Περισσότερη πρόοδος έχει αποδειχθεί σε νεότερους ασθενείς (ηλικίας κάτω των 60 ετών), ασθενείς με ΟΑ γόνατος και ασθενείς που δεν αναμένουν χειρουργική επέμβαση.

Δεδομένου ότι είναι μία χρόνια μη αναστρέψιμη νόσος, ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή στη διαχείριση της είναι να μειώσει τα συμπτώματα (πόνος, εύρος κίνησης, κτλ) για να αυξήση την ποιότητα ζωής και λειτουργικότητας και παράλληλα να προσφέρει τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο ασθενής να ασκηθεί. Πρόσφατα δείχθηκε σε κλινική μελέτη [3] σε ασθενείς με ΟΑ γόνατος (σε ομάδες ελέγχου, placebo και παρέμβασης με INDIBA) ότι μετά από θεραπεία 1 μηνός, οι ασθενείς στην ομάδα INDIBA είχαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στον πόνο (κλίμακα VAS) και λειτουργικότητα (κλίμακες WOMAC και Timed Up & Go). Τα αποτελέσματα μετρήθηκαν έως και 3 μήνες follow-up!

Βιβλιογραφία (ενδεικτικά)

Skou ST, Roos EM. Physical therapy for patients with knee and hip osteoarthritis: supervised, active treatment is current best practice. Clin Exp Rheumatol. 2019 Sep-Oct; 37 Suppl 120(5):112-117. Epub 2019 Oct 15. Erratum in: Clin Exp Rheumatol. 2020 Sep-Oct; 38(5):1036. PMID: 31621559.
Goh SL, Persson MSM, Stocks J, Hou Y, Lin J, Hall MC, Doherty M, Zhang W. Efficacy and potential determinants of exercise therapy in knee and hip osteoarthritis: A systematic review and meta-analysis. Ann Phys Rehabil Med. 2019 Sep; 62(5):356-365. DOI: 10.1016/j.rehab.2019.04.006. Epub 2019 May 21. PMID: 31121333; PMCID: PMC6880792.
Treatment using 448kHz capacitive resistive monopolar radiofrequency improves pain and function in patients with osteoarthritis of the knee joint: a randomised controlled trial. Kumaran B¹, Watson T². Physiotherapy. 2019 Mar;105(1):98-107. doi: 10.1016/j.physio.2018.07.004. Epub 2018 Jul 26.
Chondrogenic Differentiation of Adipose-Derived Stem Cells by Radiofrequency Electric Stimulation. María Luisa Hernández-Bule^1*, María Ángeles Trillo¹, María Ángeles Martínez-García², Carlos Abilahoud³ and Alejandro Úbeda¹ J Stem Cell Res Ther 2017, Vol 7(12): 407, DOI: 10.4172/2157-7633.1000407

*Αυτό το άρθρο βασίζεται σε πληροφορίες που παρέχονται από τον οργανισμό της Παγκόσμιας Ημέρας Φυσικοθεραπείας (PT) https://world.physio/sites/default/files/2022-06/WPTD2022-Sources-and-further-reading.pdf, άρθρο της εταιρείας Gymna (https://gymna.com/en/stories/what-osteoarthritis-and-what-best-treatment) και ερευνητικό υλικό της INDIBA.